Waarden of normen?

Veel scholen hebben in hun visie-documenten uitgebreid beschreven wat de waarden zijn die ze van belang achten. De praktijk is echter vaak nog sterk genormeerd. Het kenmerk van een waarde is dat je het wel kunt beïnvloeden, maar dat je er niet over beschikt. Je kunt bijvoorbeeld kinderen proberen gelukkiger te maken door je af te stemmen op hun behoeften, maar over hun totale geluksbeleving heb je geen zeggenschap. Het kenmerk van een norm is dat je er wel over kunt beschikken (iemand aankijken, met U aanspreken, pet af, kauwgum uit de mond) maar dat het niets van waarde garandeert. Je zou kunnen zeggen: over wat we belangrijk vinden, kunnen we niet beschikken en waar we over beschikken is niet zo belangrijk. Het onderwijs zou zich moeten richten op wat van waarde is en minder vaak moeten normeren. Kansen bieden in plaats van selecteren. Openheid in plaats van oordelen. In een sterk genormeerde cultuur, wordt buitensluiten en uitval georganiseerd. In een waarden-gedreven organisatie, gaan de mensen voor de constructen. Ofwel: Waardeer waar het kan, normeer waar het moet.