Hoe kan een kind zich laten ontwikkelen?

Een leraar die zijn eigen perspectief amper verlaat, houdt een beperkt beeld van de werkelijkheid en van de ander, en zal ook een beperkt handelingsrepertoire hebben om leerlingen bij te staan. Als je in staat bent perspectief te nemen, wordt je voorstellingsvermogen rijker, je afstemming scherper, je handelingsrepertoire breder. In zo’n 'gezonde relatie' is de leraar degene die zich openstelt voor de ander, die zich aan het ontwikkelen is. Jij kunt een kind niet ontwikkelen; dat doet het zelf. Jij bent een mogelijkheid voor het kind om zich te ontwikkelen. Wanneer je als leraar ruimte gemaakt hebt voor je leerlingen om beschikbaar te zijn – om te denken, om emoties te laten zien en te verwerken, om te handelen en om te ontwikkelen – dan kun je wat meer naar de achtergrond verdwijnen. Dat kan fysiek: loop de klas eens uit en kijk wat er gebeurt. Het kan ook emotioneel: geef kinderen vertrouwen dat zij binnen de gestelde ruimte eigen initiatieven kunnen nemen.